De kans bestaat dat Ninove binnenkort opnieuw naar de stembus moet, na een bijzonder woelige politieke herfst. Tijd voor een reconstructie van wat er in de maanden precies gebeurd is: we hebben ons bewust low profile gehouden in de storm van persberichten en reacties die dat met zich meebracht op internetfora, maar willen wel een overzicht van de gebeurtenissen geven en onze visie daarop. Wetstraatspindoctors vinden de publicatie van een dergelijke tekst misschien geen goed idee (want we stellen ons wel kwetsbaar op), maar de  en onze kiezers en sympathisanten hebben het recht te weten hoe de vork aan de steel zit, wat er precies gebeurd is en waarom we bepaalde keuzes hebben gemaakt. Bovendien is de bewust foutieve informatie die de N-VA over de onderhandelingen rondstrooit net iets te grof om er volledig over te zwijgen. Centrumlaan is de Wetstraat niet

Op 14 oktober schudden de Ninovieters de politieke kaarten zeer moeilijk. De uittredende coalitie Open VLD-CD&V krijgt klappen en eindigt op respectievelijk 9 (-3) en 4 (-4) zetels. Forza Ninove (Vlaams Belang) eindigt op 9 (+1), sp.a-groen op 6 (+1) en N-VA op 5 (+5). De avond van de verkiezingen is het voor iedereen meteen duidelijk dat de situatie bijzonder moeilijk wordt. De enige absolute zekerheid op dat moment is dat een coalitie met de democratische partijen mathematisch enkel met Open VLD kan. Een coalitie zonder sp.a-groen kan in principe, maar is in de praktijk niet evident. Zoals afgesproken overleggen we de avond zelf nog kort met N-VA, de andere democratische oppositiepartij, en besluiten dat het aan de grootste partij is om initiatief te nemen.

Pas maandag neemt de Open VLD het initiatief en nodigt de drie andere democratische formaties uit voor een informatieronde. 's Avonds is er een eerste bijeenkomst met de onderhandelaars van Open VLD. Wat de coalitie betreft nemen we het standpunt in dat een Open VLD-sp.a-groen-N-VA-meerderheid de meest logische is: enerzijds omdat de kiezer zowel aan het kartel als aan de N-VA een duidelijk mandaat heeft gegeven, anderzijds omdat een coalitie van Open VLD-sp.a-groen-CD&V niet evident is, omdat we met het kartel dan de meerderheid depanneren die zonet werd afgestraft. Dat standpunt hebben onze onderhandelaars bijna twee weken blijven innemen, tot de omstandigheden ons gedwongen hebben voor een andere constellatie te kiezen. In tegenstelling tot wat achteraf beweerd werd, gingen de onderhandelingen ook meteen over inhoud: die avond bespreken we gedurende meer dan twee uur zowel de belangrijkste inhoudelijke eisen als de te verwachten moeilijke dossiers voor de komende meerderheid.

Toegegeven, in de (extreem hoge, dat kunnen we u garanderen) stress van de eerste dagen na de verkiezingen maken we een inschattingsfout: onder druk van allerlei (vermeende?) manoeuvres spreken we af om samen met de n-va in een coalitie te stappen, een engagement ? en daar schuilt de fout ? dat twee van onze drie vaste onderhandelaars zelfs met handtekeningen bekrachtigd hebben. Intern is er behoorlijk wat discussie over die overeenkomst, en uiteindelijk zal lijsttrekster Katie Coppens de afspraak niet tekenen. In elk geval: die afspraak was niet nodig, een coalitie zonder ons was immers mathematisch niet evident. Bovendien stelde de N-VA zich aanvankelijk weliswaar hard, maar redelijk op en was er die eerste week ook perspectief op een akkoord. Zoals later echter bleek was die afspraak voor zowel de onderhandelaars als de achterban van de N-VA een wapen om het onmogelijke te eisen.

In de week die volgde hebben we oprecht geprobeerd om met Open VLD en de N-VA een meerderheid te vormen. Wat inhoud betreft bleken er geen al te grote obstakels voor een dergelijke coalitie te zijn. De bevoegdheidsverdeling was echter een bijzonder moeilijke bevalling. Het kartel sp.a-groen kon zich vinden in een verdeling waarbij Open VLD het burgemeesterschap en drie schepenen kreeg, het kartel het OCMW-voorzitterschap en twee schepenen en de N-VA twee schepenen en het voorzitterschap van de sociale huisvestingsmaatschappij Ninove Welzijn. Een dergelijke verdeling zou billijk zijn als je het aantal mandatarissen bekijkt: Open VLD 9 raadsleden (delen door twee levert 4.5 op, dus drie schepenen en de burgemeester die voor 1.5 telt), sp.a-groen 6 (delen door twee levert 3 op, dus OCMW-voorzitterschap en twee schepenen) en N-VA 5 (delen door twee levert twee schepenen en het voorzitterschap voor Ninove Welzijn op).

Bovenstaande berekening kan misschien koel overkomen maar zoals eerder vermeld werd naast over bevoegdheden ook over inhoud gesproken en bovendien: dat is nu eenmaal een noodzakelijk aspect van politiek. Een schepencollege leidt een 'bedrijf' met in het geval van Ninove meer dan 37.000 'klanten'. Die hebben er alle belang bij dat het bestuur evenwichtig is en dus efficiënt kan werken. Een onevenwichtig akkoord wreekt zich nu eenmaal achteraf.

De N-VA kon zich in die verdeling echter niet vinden en eiste het OCMW-voorzitterschap op. In hun visie kwam het burgemeesterschap aan Open VLD toe, Openbare Werken aan sp.a-groen (wat inderdaad eveneens hoog op ons verlanglijstje stond) en het OCMW-voorzitterschap aan hen. Op dat punt ontspon zich een potje armworstelen dat eindigde in een complete patsituatie, een situatie waarbij onze overeenkomst met de N-VA misbruikt werd. Die overeenkomst was voor de N-VA immers de aanleiding om een ronduit destructieve onderhandelingsstrategie aan te vatten: wij hebben een overeenkomst met sp.a-groen, dus moeten we "desnoods tot in december" wachten tot Open VLD plooit.

De onderhandelingen ontwikkelden zich op dat moment tot een ware nachtmerrie. Met sp.a-groen konden we ons absoluut niet vinden in de strategie van de N-VA. Die heeft immers twee mogelijke uitkomsten. Ofwel 'plooit' Open VLD in de aanloop naar januari, maar dan heb je gegarandeerd een vechtcoalitie waarbij de ene partij de andere partij het licht in de ogen niet gunt. Ofwel wordt het nog erger en eindig je in Denderleeuwse toestanden, waar nog steeds geen coalitie is gevormd. In het ene geval levert dat een slecht want weinig daadkrachtig stadsbestuur op, in het andere geval een haast onbestuurbare stad. En in beide gevallen is de Ninovieter het slachtoffer van de situatie.

En dus hebben we heel duidelijk aan de N-VA laten weten dat we totaal niet wensten mee te stappen in hun strategie. Aan niet minder dan drie verschillende onderhandelaars van de N-VA hebben we expliciet te kennen gegeven dat we met sp.a-groen niet wensten deel te nemen aan een confrontatiestrategie en dat we het voorliggende akkoord billijk vonden (enige toelichting over dat akkoord vindt u verder op). Op donderdag 25 oktober hebben we er bij Open VLD op aangedrongen een ultiem voorstel te formuleren. Dat voorstel werd die avond aan de N-VA overgemaakt, met de zeer klare en duidelijke boodschap dat indien de N-VA dit voorstel verwierp, het kartel sp.a-groen zich niet langer aan de overeenkomst kon houden.

Iedereen kan zijn eigen idee hebben over die verbreking van de overeenkomst tussen sp.a-groen en N-VA. Meteen na het afsluiten van het bestuursakkoord tussen Open VLD, sp.a-groen en CD&V bestempelde de N-VA het als 'woordbreuk'. Zoals uit het voorgaande mag blijken moet dat beeld toch bijgesteld worden. In eerste instantie lag er een bijzonder redelijk akkoord op tafel waarbij het de N-VA was die beslist heeft om hier niet op in te gaan ? zelfs in de wetenschap dat sp.a-groen de overeenkomst nietig verklaarde indien het faire voorstel niet aanvaard werd. Woordbreuk zou betekend hebben dat we zonder voorafgaande waarschuwing de overeenkomst opgezegd zouden hebben. Men kan ons ook moeilijk verwijten dat we niet geprobeerd hebben hen mee aan boord te krijgen: je blijft na een bijzonder hectische campagnetijd niet twee weken aan tafel zitten om een akkoord te vormen puur om de schone schijn op te houden. Dat doe je enkel als je echt naar zo'n coalitie wil werken ? ook al was zo'n coalitie bij onze achterban absoluut niet vanzelfsprekend.

Dat de N-VA zodra de onderhandelingen in het slop raakten parallelle gesprekken opstartte met Forza  om een alternatieve meerderheid op poten te zetten, daar wordt bij de N-VA zedig over gezwegen ? blijkbaar vielen dergelijke gesprekken (en dit zonder voorafgaande kennisgeving) niet onder de overeenkomst. Dat is overigens niet het enige punt waarover de N-VA zwijgt. Op internetfora en in de pers werd meteen het beeld opgehangen dat ze onmogelijk in de coalitie konden stappen omdat voor hen slechts marginale schepenambten klaar lagen. Wat die schepenambten precies inhielden, daarover werd en wordt met geen woord gerept, net als over het voorzitterschap van Ninove Welzijn. Dat is zeer begrijpelijk, want de "ambten met weinig verantwoordelijkheid" waarover ze het hebben in hun laatste persbericht zijn toch niet min, met enerzijds de schepen van Ruimtelijke Ordening, Patrimonium en Cultuurpatrimonium en anderzijds de schepen van Financiën & Begroting en Personeel. In het persbericht van de N-VA van 2 november wordt dat onder de titel 'NINOVE heeft recht op juiste informatie' bewust foutief geminimaliseerd tot "een schepen van erediensten en een schepen van patrimonium, de "belangrijke" bevoegdheden die ons door Sp.a werden toegeschoven"? Ter vergelijking: de bevoegdheden die in werkelijkheid voor de N-VA op tafel lagen waren in het vorige schepencollege de bevoegdheden van schepen Van Eeckhout en schepen Corijn, respectievelijk eerste en vierde schepen. Wie een beetje op de hoogte is van gemeentepolitiek weet dat die bevoegdheden niet min zijn. Dat levert een knotsgekke situatie op: de coalitievorming loopt spaak op de machtshonger van de N-VA, voor wie twee grote schepenmandaten en het voorzitterschap van Ninove Welzijn blijkbaar onvoldoende was, maar diezelfde N-VA doet er alles aan om sp.a-groen de zwarte piet door te schuiven o.w.v. 'machtsgeilheid'.

Het laatste weekend van oktober sloten we vervolgens een bestuursakkoord met Open VLD en CD&V. En mogen we dan ingaan tegen het beeld dat politiek voornamelijk rond postjes draait ? een indruk die wat hieraan voorafgaat misschien wekt? In de weken die volgden hebben we keihard aan een degelijke, onderbouwde beleidsnota gewerkt.  Het besef bij de verschillende partijen dat een diverse coalitie niet evident was en een stevige, goed uitgewerkte beleidsnota noodzakelijk was om een goed bestuur te bouwen was bijzonder groot (goede afspraken maken immers goede vrienden). En dus werd er avond na avond en de ene zaterdagochtend na de andere opgeofferd aan het schrijven van een lijvige beleidsnota. Het leverde boeiende maar vruchtbare discussies op over mobiliteit en verkeersveiligheid, ouderenzorg, kinderopvang, de dienstverlening voor de burger, het erfgoedbeleid, de noodzakelijke investeringen in de deelgemeenten, onderwijs, integratie, de herinrichting van het stationsplein, de parkeerproblematiek, de nood aan volkstuintjes, de site van het oude OCMW en de Paraphane- en Fabelta-site, een nieuw jeugdhuis? en zo kunnen we nog even doorgaan.

De klacht van de N-VA strooide roet in het eten. Toegegeven: de beslissing van de raad voor verkiezingsbetwistingen kwam hard aan. Uiteraard moet je bij de vorming van een meerderheid toegevingen doen, maar die werden in debeleidsnota gecompenseerd door voldoende rood-groene voorstellen die het verschil zouden maken. Het werk aan de beleidsnota was zeker nog niet af, maar het was wel duidelijk dat we aan een akkoord werkten dat we zowel bij onze eigen achterban als in de gemeenteraad met overtuiging konden verdedigen.

Het is opnieuw frappant dat juist de partij die in de dagen na het afsluiten van het bestuursakkoord voortdurend het woord 'postjespakkerij' in de mond nam, pas klacht indient nadat ze uit de boot vallen. Als men meent dat er sprake is van een foute uitslag, dan spreekt men zich onmiddellijk na de verkiezingen uit en niet na bijna twee weken onderhandelen en nadat men de verhoopte mandaten dreigt mis te lopen. Ook opvallend is dat niet de persoon die in de fout gaat wordt aangeklaagd, maar het resultaat.

Hoe het nu verder moet? Daarover beslist in eerste instantie de Raad van State.  Als de nietigverklaring van de verkiezingen gehandhaafd blijft is er rond einde maart of half april een nieuwe stembusgang. Met sp.a-groen staan we in dat geval opnieuw klaar om nog meer mensen te overtuigen, de stad mee te besturen en Ninove een andere richting te laten uitgaan, met meer aandacht voor de deelgemeenten, verkeersveiligheid, leven in de stad en echte inspraak in het beleid.